შორენა კოწოწაშვილი (`ხალი თაობა~, 2008, 19 თებერვალი, #48)

`სახალხო პარტიის~ ლიდერი მამუკა გიორგაძე აფასებს რა კოსოვოს ირგვლივ განვითარებულ პროცესებს და ბოლოს, მის მიერ დამოუკიდებლობის აღიარებას, აცხადებს, რომ არანაირი გარანტიები არ არსებობს იმისა, რომ ეს პრეცედენტად არ იქნება გამოყენებული.
კოსოვოს საკითხთან დაკავშირებით გუშინ მამუკა გიორგაძემ პრესკონფერენცია გამართა და აღნიშნა, რომ დღეს თითოეული ქართველის ამოცანა უკვე ძალიან დაკონკრეტდა. მისი თქმით, ჩამოსაყალიბებელია კონკრეტული ზუსტი ქმედებების ნუსხა, ძირითადი პარამეტრები და კრიტერიუმები.

_ დღეს უკვე სულ სხვანაირი შემართებით უნდა განხორციელდეს ქმედებები ტერიტორიული მთლიანობის აღსადგენად. თუ აქამდე ქართველი საზოგადოება იყო ცოტა მოშვებული, უნიათო, დღეს ამის უფლება უკვე აღარ გვაქვს. პოლიტიკურმა პარტიებმა და მთლიანად საზოგადოებამ უნდა გამოხატოს თავისი პოზიცია. _ განაცხადა მამუკა გიორგაძემ.
`სახალხო პარტიის~ ლიდერი შეეხო სააკაშვილის მხრიდან კოსოვოს დამოუკიდებლობის აღიარების ღიად მხარდაჭერას და მას დიდი უბედურება უწოდა. გიორგაძე არ გამორიცხავს, რომ ეს გახდება ჩვენთვის მნიშვნელოვანი საწინააღმდეგო არგუმენტი.
_ როცა აფხაზეთის და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის საკითხი დადგება, შეიძლება შემოგვიტრიალდნენ და გვითხრან, თუ სხვის მიმართ იყავით მხარდაჭერის პოზიციაზე, კეთილი ინებეთ და ახლა აფხაზეთის და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობა აღიარეთო. ალბათ საქართველოს ხელისუფლებას ორმაგ სტანდარტებში დასდებენ ბრალს, _ აღნიშნა გიორგაძემ, რომელიც ფიქრობს, რომ ამ განცხადებას მიხეილ სააკაშვილმა ღიად გაუხსნა კარი რუსეთს აფხაზეთის დამოუკიდებლობის აღიარებისთვის.
რაც შეეხება რუსეთს, როგორც პრესკონფერენციაზე ითქვა, არ შეიძლება თავი დავიმშვიდოთ იმით, რომ რუსეთს თავისი პრობლემები აქვს. ამ პრეცედენტის აღიარება სირაქლემას პოზიციაა და მეტი არაფერი. მხოლოდ ის, რომ რუსეთს არ აწყობს, ქართველი საზოგადოება ამაზე ვერ იქნება დამოკიდებული.
`სახალხო პარტიის~ წევრებმა და სხვა ეროვნული პარტიების წარმომადგენლებმა გუშინ ღია წერილით მიმართეს რუსეთის საელჩოს და გააპროტესტეს ის განცხადებები, რომელიც რუსეთიდან ისმის, რომ ფიქრობენ ადეკვატურ ღონისძიებებზე აფხაზეთთან და ცხინვალის რეგიონთან მიმართებაში და თანაც მომზადებული აქვთ კონკრეტული `ზაგატოვკები~ მსგავსი ადეკვატური რეაგირებისთვის.
გიორგაძე მოუწოდებს პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებს, უფრო პასუხისმგებლობით მოეკიდონ ამ პრობლემას. მისი თქმით, ამ პრობლემის მიჩუმათება უკვე არ შეიძლება.
პრესკონფერენციის ბოლოს გავესაუბრეთ მამუკა გიორგაძეს.
_ ბატონო მამუკა, როგორ ფიქრობთ, რამ განაპირობა პატარკაციშვილის სიკვდილი და რამდენად მართებულია მინიშნება იმაზე, რომ ეს განპირობებულია სააკაშვილის ხელისუფლების შავი პიარაით?
_ ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ და ამ ისტორიაში კრიმინალი გამოვრიცხოთ, თავისთავად ადამიანს შესაძლებლობები რაღაც გარკვეულ ზღვრამდე გააჩნია. იმ ზღავრს იქეთ ადამიანი ბუნებრივად უკვე ვეღარ იტანს დაძაბულობას და გარემოს, რომელშიც იგი აღმოჩნდება. ამიტომ, ჩემი აზრით, კრიმინალი რომ გამოვრიცხოთ, თუმცა ამის გამორიცხვა შეუძლებელია, უბრალოდ, რა შეურაცხყოფაც მან მიიღო და რა ცილისწამებაც მის მიმართ განხორციელდა, ბუნებრივია, რომ პატარკაციშვილის ორგანიზმმა ამ ზღვარს იქეთ გადასვლას ვერ გაუძლო. ის ნიაღვარი, რაც ამ ბოლო პერიოდში პრესით და ტელევიზიით პატარკაციშვილის მიმართ განხორციელდა, იოლად გადასატანი ნამდვილად არ იყო. სისხლის სამართლის კოდექსში არის ასეთი მუხლი _ თვითმკვლელობამდე მიყვანა. მაგრამ იქ არ არის მუხლი, რომ შენი ქმედებებით ადამიანზე მოახდინო ისეთი ზემოქმედება, რომ მან ვერ გაუძლოს. სამწუხაროდ, ჩვენ, მინიმუმ, ამ შემთხვევასთან გვაქვს საქმე და ეს მუხლი რომ არსებობდეს სს კოდექსში, მისი ამოქმედება დაგვჭირდებოდა იმისათვის, რომ დამნაშავენი ობიექტურად განვსაჯოთ ამ ადამიანის მკვლელობაში.
_ პატარკაციშვილის თვითმკვლელობამდე მიყვანაში თქვენ საქართველოს ხელისუფლებას ადანაშაულებთ?
_ რა თქმა უნდა. ელემენტარულად, ადამიანს, რომლის მიმართაც ამხელა ბრალდებები იქნება განხორციელებული და ყოველდღე, ყველანაირ ბრუნვაში იქნება მოხსენიებული, ბუნებრივია, რომ ძალიან შეურაცხყოფილი იქნება. მე ეს ძალიან კარგად შემიძლია გავიგო, რადგან ძალიან ხშირად ვყოფილვარ ამ მდგომარეობაში. შეიძლება ითქვას, მთელი ჩემი ცხოვრება სწორედ ამ მიმართულებით წარიმართა. კომუნისტებიდან დაწყებული, დღევანდელი დღით დამთავრებული, მსგავსი ზემოქმედების ქვეშ ვართ. გეტყვით, რომ ჩემ შემთხვევაში გარკვეული იმუნიტეტი ორგანიზმმა უკვე გამოიმუშავა. პატარკაციშვილი ასეთ ვითარებაში არ იყო ნამყოფი და ამ ზემოქმედებას მისმა გულმა შეიძლება ვერ გაუძლო.
_ თქვენი აზრით, პატარკაციშვილის წინააღმდეგ გამოთქმული ბრალდებები შეთითხნილი იყო? რაიმე შეთქმულებას გამორიცხავთ?
_ როგორც არ უნდა იყოს, ის არანაირ სამართლებრივ დოკუმენტაციას არ ეფუძნება. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, მაშინ, როდესაც ჩვენ არც კი ვიცით, რამდენად სწორია ის ფარული ჩანაწერები, როდესაც ჩვენ არ ვიცით და სამართლებრივად არ მტკიცდება მისი დანაშაულში მხილება, როდესაც მასზე ასეთი ზეწოლა და ტალახის სროლა მიმდინარეობს, ბუნებრივია, ამაზე ხელისუფლებამ პასუხი უნდა აგოს. სხვანაირად არ შეიძლება. ჩვენ უნდა მივეჩვიოთ იმას, რომ ჩვენ სიტყვებზე პასუხისმგებელი გავხდეთ ყოველთვის. დღეს უნდა დადგეს ეს საკითხი. ბადრი პატარკაციშვილის სიკვდილი სცილდება ერთი ადამიანის გარდაცვალების ფაქტს. დღეს ქართველმა საზოგადოებამ უნდა დასვას საკითხი: სადამდე უნდა გაგრძელდეს ასე ადამიანის მორალური მკვლელობები.
_ თქვენი აზრით, იქონიებს გავლენას პარატკაციშვილის სიკვდილი ქართულ პოლიტიკაზე?
_ ჩვენ აქამდე ვსაუბრობდით მხოლოდ და მხოლოდ მორალურ მხარეებზე და ბუნებრივი სიკვდილის შემთხვევაში პასუხისმგებლობაზე. მაგრამ მე ხაზი გავუსვი, რომ ამას შეიძლება ჰქონდეს კრიმინალური მხარეც. შესაბამისად, თუ ჩვენ ამ კრიმინალურ მხარეზე გავამახვილებთ ყურადღებას, ლონდონში პატარკაციშვილის მკვლელობა ნიშნავს, რომ საქართველოს ხელისუფლება რაღაცაში გაურიგდა იმ სპეცსამსახურს, რომელსაც ძალუძს ლონდონში ამ ტიპის ქმედება განახორციელოს. საქართველოს სპეცსამსახურებს რომ ამის განხორციელება არ შეუძლია, ეს ჩვენ ძალიან კარგად ვიცით. ე.ი. საქართველოს ხელისუფლება გაურიგდა რომელიღაც სხვა სპეცსამსახურს და უახლოეს მომავალში ჩვენ ალბათ ვიხილავთ, თუ ამ გარიგებას რა შედეგები შეიძლება მოჰყვეს.
_ პატარკაციშვილის სიკვდილში, თქვენ პირადად, რუსულ კვალს გამორიცხავთ?
_ მე ერთ-ერთ ვერსიად რუსულ კვალსაც ვამუშავებ. დღევანდელ სიტუაციაში, როდესაც რომელიღაც სერიოზული სპეცსამსახურის მონაწილეობის გარეშე შეუძლებელია ეს მკვლელობა განხორციელებულიყო, ბუნებრივია, რომ ვიღაცამ სამაგიერო უნდა გადაიხადოს. სამაგიეროს გადახდა კი მოუწევს ხელისუფლებას და ეს იქნება საქართველოს სახელმწიფოს ხარჯზე. აი, ეს არის ყველაზე დიდი საშიშროება, რომ თუ ვინცობაა, აქ არის პოლიტიკური მკვლელობა, ეს იმას ნიშნავს, რომ ვიღაცამ იმისათვის, რომ საქართველოს ხელისუფლებას აქ პრობლემები არ შექმნოდა, მოიცილა ბადრი პატარკაციშვილი, ხოლო ამის სანაცვლოდ საქართველოს ხელისუფლებამ რაღაცა საქართველოს ხარჯზე უნდა დათმოს. თუ რა უნდა დავთმოთ ჩვენ, ქართველებმა, ამას ალბათ უახლოეს მომავალში განხორციელებული მოვლენები გამოაჩენს. მაგრამ ახლავე უნდა ითქვას, რომ ეს საშიშროება ძალიან დიდია.
_ თქვენ არ გამორიცხავთ, რომ პატარკაციშვილის მკვლელობა პოლიტიკურია. ამ დროს კი არსებობს პირველადი ოფიციალური დასკვნა, რომ პატარკაციშვილი ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა.
_ ჩვენ გვაქვს მსოფლიოში ძალიან ბევრი ფაქტი, როდესაც ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა ადამიანი, ყოველ შემთხვევაში, გარეგნულად ეს ასე ჩანდა, ექსპერტიზამაც დაადასტურა, რომ ეს ასე იყო, მაგრამ სინამდვილეში მოხდა სპეცოპერაცია. ასეთი მრავალი ფაქტი იყო ბოლო პერიოდის პოლიტიკაში და მრავალი ქვეყნის სპეცსამსახურს განუხორციელებია ასეთი ტერორისტული აქტი. ტერორისტული აქტი სრულებით არ არის მხოლოდ და მხოლოდ აფეთქების შედეგად გარდაცვლილი ადამიანები. ისე წავიდა წინ ტექნიკა და მეცნიერება, რომ ძალიან ბევრი ვიცით ასეთი გახმაურებული შემთხვევა. რამდენი არ გახმაურებულა, ეს კიდევ სხვა თემაა. სრულიადაც შესაძლებელია, რომ მსგავსი რამ მომხდარიყო პატარკაციშვილთან მიმართებაში.
_ ანუ შესაძლებლად მიგაჩნიათ ბრიტანელ ექსპერტებზე საფუძვლიანი ეჭვის შეტანა?
_ მე ვამბობ ერთს: არსებობს პრეცედენტები, როდესაც ამა თუ იმ ქვეყნის სპეცსამსახურმა განახორციელა სპეცოპერაცია, ადამიანი დაიღუპა გულის შეტევით და ეს პრაქტიკულად ვერ დაადასტურა ვერც ერთმა ექსპერტიზამ, მაგრამ შემდგომ ოპერატიული სადაზვერვო მონაცემებით გახდა ცნობილი, რომ ამ ადამიანის მიმართ იქნა განხორციელებული სპეცოპერაცია. ასეთი პრეცედენტი არსებობს არსებობს.
_ ზოგიერთი პოლიტიკოსი პატარკაციშვილის სიკვდილში ამერიკულ კვალს არ გამორიცხავს იმ მარტივი მიზეზიდან გამომდინარე, რომ სააკაშვილის ხელისუფლება ამერიკული ექსპერიმენტის შედეგია. არ არის გამორიცხული, საქართველოს ხელისუფლებას აწყობდა კიდეც პატარკაციშვილის მოშორება…
_ მე გეთანხმებით, მაგრამ ამ შემთხვევაში, როცა ჩვენ ვლაპარაკობთ ადამიანის დიაპაზონსა და ამერიკის ინტერესებზე, არა მგონია, რომ ამერიკის ინტერესებში ყოფილიყო პატარკაციშვილის მოშორება. თუმცა ამ ვერსიის გამორიცხვაც არ შეიძლება. უფრო მეტი ალბათობით აქ რუსული სპეცსამსახურების ინტერესებაზე უნდა გამახვილდეს ყურადღება. თუმცა ვერაფერს გამოვრიცხავთ. ჩვენ არ ვიცით ძალიან ბევრი ინფორმაცია. გამოქვეყნდა მხოლოდ გელბახიანისა და კოდუას ჩანაწერი. ჩვენ ვიცით, რომ ასეთი ჩანაწერი სხვა პირებს შორის არ არსებობს? ჩვენ ვიცით, რომ რომელიღაც სხვა ადამიანებთან, რომლებიც ბადრი პატარკაციშვილთან იყვნენ რაიმე კუთხით კავშირში, ასეთი ჩანაწერი არ არსებობს? ჩვენ ეს ინფორმაცია არა გვაქვს და არ ვიცით, რამდენ ადამიანზე იყო ზეწოლა საქართველოს ხელისუფლების მხრიდან. ჩვენ არა გვაქვს ინფორმაციები იმაზე, თუ როგორ მოხდა ამ საუბრების წანაწერების ჩაწერა და გავრცელება. ვენდოთ იმას, რომ კოდუა ლონდონში ჩავიდა და ჩამონტაჟებული ჩამწერით ჩაიწერა პატარკაციშვილი? თუ სხვა ქვეყნის სპეცსამსახურების მიერ იქნა გაკეთებული და ამ ლოგიკას გავყვებით, უახლოეს მომავალში უნდა ველოდოთ ძალიან სერიოზულ ნაბიჯებს ამა თუ იმ სპეცსამსახურების მხრიდან საქართველოს საწინააღმდეგოდ. თუ ამაში მონაწილეობდა ხელისუფლება, ეს იმას ნიშნავს, რომ ეს ხელისუფლება სხვა ქვეყნის სპეცსამსახურიდან არის დავალებული. ბადრი პატარკაციშვილის სიკვდილი სცილდება ერთი, თუნდაც მნიშვნელოვანი პოლიტიკური ფიგურის, ანუ ერთი ფულიანი კაცის სიკვდილს, და ის ნამდვილად სერიოზულად აისახება საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაზე უახლოეს მომავალში.
_ ბატონო მამუკა, რუსეთში გამოითქვა აზრი, რომ პატარკაციშვილს სერიოზული პრობლემების შექმნა შეეძლო სააკაშვილისთვის, ეს კი საქართველოს პრეზიდენტს არ აწყობდა, რადგან დესტაბილიზაციის გამო საქართველოს პრობლემები შეექმნებოდა ნატოში შესასვლელად.
_ ნატოში შესვლის მთავარი წინააღმდეგობა ის არის, რომ არ ხდება იმ სტანდარტების დამკვიდრება საქართველოში, რომელიც ნატოს და მის წევრ ქვეყნებს გააჩნიათ. ეს არის სასამართლოს დამოუკიდებლობა, სამოქალაქო სექტორის სიძლიერე, სამოქალაქო კონტროლი შეიარაღებულ ძალებზე და ა.შ. მთავარი ეს არის. ხოლო რაც შეეხება დესტაბილიზაციას, საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლება თვითონ არის დესტაბილიზაციის წყარო. მას არ შეუძლია არსებობა დესტაბილიზაციის გარეშე. მას არ შეუძლია არსებობა მტრების გარეშე. სულ მუდამ ხდება ტალახის სროლა ვიღაცის მიმართულებით; სულ მუდამ მიმდინარეობს რეალურად ვითარების არევა, რაც დესტაბილიზაციაში გადადის. იგივე ეს, 15 თებერვლის აქცია ხელისუფლებამ გამოიწვია და არა ოპოზიციამ.
_ რატომ?
_ ხელისუფლებამ თავისი შეურაცხმყოფელი განცხადებებით ისე გააღიზიანა საზოგადოება, რომ ისინი აიძულა ქუჩაში გამოსულიყვნენ. იმდენად აღმაშფოთებელია ხელისუფლების ქმედებები, რომ `სახალხო პარტია~ აქტიურ მონაწილეობას მიიღებს ხელისუფლების წინააღმდეგ გამართულ აქციებში. ხელისუფლებამ თავისი არასწორი პოლიტიკით და არასწორი დამოკიდებულებით ხალხისადმი, კონკრეტულ ადამიანებს და პარტიებს კი არ მიაყენა შეურაცხყოფა, არამედ მთელ ქართველ ხალხს. ამიტომ ყველა ერთად უნდა ვიდგეთ. ვიმეორებ, აქციებზე უნდა ვიდგეთ არა იმიტომ, რომ კონკრეტული ოპოზიციური პარტია მოგვწონს, არამედ იმიტომ, რომ თავს ვგრძნობთ შეურაცხყოფილად.
_ ეს შეურაცხყოფა მემორანდუმზე შეუთანხმებლობამ განაპირობა?
_ არა. მემორანდუმი რაც ოპოზიციამ წარადგინა, თავისთავად კრიტიკას ვერ უძლებს. ეს განაპირობა იმ გარემოებამ, რომ ხელისუფლება საკუთარ მოსახლეობას ყოველდღიურად თვალში ნაცარს აყრიდა. ამათ დღესაც ჰგონიათ, რომ საქართველოს ისტორია 2003 წლის ნოემბერში დაიწყო. დღესაც ჰგონიათ, რომ ერთადერთი სუბიექტი ისინი არიან, რომ ქართველი ხალხი არარაობაა. ეს არის შეურაცხყოფა. ამ შეურაცხყოფას პასუხი უნდა გავცეთ.
_ როგორ ფიქრობთ, ასეთი საპროტესტო ტალღა შენარჩუნდება და ხალხი შეძლებს ამ აქციებით ხელისუფლების შეცვლას?
_ ხალხში ძალიან დიდი საპროტესტო განწყობაა. ხალხის განწყობა აიძულებს ოპოზიციის ეროვნულ საბჭოს, რომ აქტიურად გამოვიდნენ ხელისუფლების წინააღმდეგ. თორემ მე ვფიქრობ, რომ ნამდვილად ამათ გულწრფელად უნდოდათ სააკაშვილთან გარიგება. მაგრამ ოპოზიციამ იცის, რომ თუ ამაზე წავა, ის ქართველი ხალხის ნდობას დაკარგავს. ხალხი კი ყველაზე დიდი მოკავშირეა. იმდენად შეურაცხყოფილი და გაღიზიანებულია მოსახლეობა, რომ ის ნამდვილად გამოვა აქციაზე და იმდენ ხანს იდგება, რამდენიც საჭირო იქნება.
_ ხელისუფლება აცხადებდა, რომ აქციებს პატარკაციშვილი აფინანსებდა. აქვს დღეს ხელისუფლებას დამშვიდების საშუალება?
_ ნამდვილად არა. ეს ხალხი თავად ამ ხელისუფლების ანტიეროვნულმა პოლიტიკამ გამოიყვანა. რაც შეეხება დაფინანსებას, ხელისუფლებამაც ძალიან კარგად იცის, რომ აქ პატარკაციშვილის ფული არაფერ შუაშია. ამით ხელისუფლება ქართველ ხალხს შეურაცხყოფას აყენებს და მას ესეც ვერ გაუთვითცნობიერებია. როგორც მეძავს ვერ წარმოუდგენია, რომ ამ ქვეყანაზე შეიძლება არსებობდეს პატიოსანი ადამიანი, ამათაც ვერ წარმოუდგენიათ, რომ არსებობენ ადამიანები, რომლებიც თავიანთი შეხედულების გამო გავიდნენ ქუჩაში საპროტესტო აქციაზე.